KUTAPIKA WAKATI WA UJAUZITO; NANI ASIYE PENDA KUELEWA JAMBO HILI??


Kutapika ni dalili inayojitokeza kwa mama mjamzito hasa kipindi cha awali ingawa tatizo la kutapika au kuhisi kichefuchefu linaweza kutokea katika maradhi mengine mbali na ujauzito. Hali ya kutapika kwa mama mjamzito imegawanyika katika makundi mawili.Kwanza ni kichefuchefu na kutapika wakati wa kipindi cha mwanzo cha ujauzito ( Early pregnancy) na pili ni kipindi baada ya hicho cha awali (Late pregnancy).

Tukiingia kiundani kila kundi limegawanyika katika sehemu mbili.Ingawa hatutazama ndani zaidi,ila jambo la msingi ni kwamba katika hali ya awali (Early pregnancy),kutapika na hali ya kichefuchefu inaweza kuwa ya kawaida na isimletee shida kubwa mama (Morning sickness) na kutapika kidogo (emesis Gravidarum) na kuwa mgonjwa hata asiweze kufanya shughuli nyingine. Mama huumwa hadi kuishiwa maji mwilini kwa kutema mate,kutapika na kushindwa kula na wakati mwingine hulazwa hospitali, hali hii huitwa kitalaam “Hyperemesis gravidarum.” Yapo magonjwa mengine yanayosababisha kichefuchefu na kutapika ambayo yanaweza kumpata mama mjamzito na asiye mjamzito.

Magonjwa haya ni kama vile minyoo (Intestrial Infestations) maambukizi ya njia ya mkojo(Urinary Track infections),magonjwa ya ini(Hepatitis),ugonjwa wa kisukari (pale sukari inapokuwa juu) (Ketoacidosis of Diabetes),mkojo kuingia katika mfumo wa damu(uraemia),ugonjwa wa kidole tumbo (Appendicitis),vidonda vya tumbo (peptic ulcer) kuziba kwa tumbo (Intestnal obstruction) matatizo ya nyonga kifuko cha mayai (Twisted Ovarian cyst) na uvimbe katika kizazi (uterine fibroid).

Kutapika kunakoendelea wakati wa ujauzito (late pregnancy) huwa ni muendelezo wa hali hiyo.Tangu mwanzoni hali ya awali (Early pregnancy) hutokea mimba inapokuwa chini ya miezi minne lakini hii hali ya pili ‘Late pregnancy inatokea mimba inapokuwa zaidi ya miezi minne.Hapa mama huendelea tu kutapika na vilevile inahusiana na dalili za magonjwa mengine kama dalili za awali za kifafa cha mimba.

CHANZO CHA TATIZO Mbali na maradhi mengine yanayohusiana na tatizo hili la kutapika wakati wa ujauzito,chanzo cha ugonjwa au tatizo hili ni pale mimba inapokuwa changa hadi baada ya kufikisha kati ya miezi mitatu na minne inakoma au ina weza kuendelea hadi miezi sita au hadi mama anapojifungua. Tatizo hili linaweza kutokea katika mimba ya kwanza tu,wengine hutokea ya pili au wengine hutokea mimba zote.
Hali hii au tatizo hili linaweza kusababishwa na kuwepo kwa kiasi kikubwa cha hormone au kichocheo cha HCG mwilini au Human Chronic Gonadotrophin ambacho kikizidi kinakuwa sumu na kuanza kuchefua mwilini. Hali ya kisaikolojia (psychogenic) pia huchangia kuamsha kichefuchefu kwa kutotamani baadhi ya vitu au vyakula au harufu. Mama akiwa na hali hii hasa vyakula vya wanga hasa nyakati za usiku,asubuhi ataamka na njaa na kichefuchefu na kuanza kutapika na kuchoka. Chakula cha wanga kama wali na ugali ni muhimu kwani vinatia nguvu na joto,vilevile uwepo wa vitamini B za kutosha nao husaidia sana. Tatizo hili la kichefuchefu na kutapika pia huchangiwa na mzio (Allergies ) mbalimbali na tumbo kutofanya kazi vizuri (Decreased gastric motility).

NINI CHA KUFANYA Hali hii ni tatizo sugu kwa baadhi ya akinamama kwani kila wapatapo mimba inakuwa shida.Tatizo hili linapoanza na ukawahi kumuona Daktari haliwezi kusumbua kwa kiasi kikubwa. Mgonjwa atachunguzwa kama ana baadhi ya maradhi tuliyoyaeleza au kama kuna hitilafu zozote zilizosababishwa na ugonjwa.Mgonjwa baada ya uchunguzi atapatiwa tiba kadiri daktari atakavyoona inafaa. Tiba mojawapo ni kuongezewa maji na dawa zitakazomsaidia kuondoa au kupunguza kasi ya kichefuchefu. Mgonjwa akazane kula hasa vyakula vya jamii ya wanga pale hali inapokuwa nafuu,kunywa maji mengi na mara kwa mara ili hata kama hali hiyo itajirudia awe salama asisumbuke sana.

Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

FAIDA YA MATUMIZI YA TENDE KATIKA KUONGEZA KINGA YA MWILI NA TENDE

Image
TENDE ni chakula chenye hali ya juu ya sukari na huliwa zikiwa mbichi au mbivu. Katika kila gramu 100 (100gm) mna lishe kwa asilimia ifuatayo:- Moisture (Unyevunyevu) 15.3 % Protein (hamirojo) 2.5% Fat (mafuta) 0.4% Carbohydrate (wanga) 75.8% Fibre (kambakamba) 4% Mineral matter (madini) 2.1 % Baada ya funga ya muda mrefu kuanzia alfajiri hadi jioni (magharibi) ni bora kufungua saumu yako kwa kuanza kula tende kwa sababu ni chakula chepesi na husagwa tumboni kwa urahisi. Baada ya huleta nguvu mwilini haraka na pia hulipa tumbo nguvu ya kusaga vyakula vitakavyofuatia baadae. Tende hutofautiana katika ubora kutokana na kutegemea zinatoka nchi gani. Pia hutegemea ikiwa tende hizo ni mpya kutoka shambani au ni za mavuno ya zamani. Tende bora zaidi huwa na faida nyingi za kitiba lakini bei yake ni ghali na tende ya hali ya chini na ya zamani kuvunwa bei yake ni rahisi ukilinganisha na tende mpya lakini faida yake kimatibabu ni ndogo zaidi. Mimi kama Daktari nashau...
Read more

FIRST AID : UMUHIMU WAKE KATIKA MAISHA YA KILA SIKU

Image
Ni kijiboksi kidogo ama kibegi kidogo ambacho Hutumika kuhifadhia dawa na vifaa mbalimbali. Vitu hivi hutumika kusaidia kutibu ama kutoa huduma ya kwanza kwa mtu aliyepatwa na jeraha Ndani ya kijiboksi hiki kunakuwa na vifaa Kama plasters ambazo hutumika kufunika kidonda hasa unapojikata na kifaa cha ncha Kali Kama wembe, kisu, kipande cha chupa , bati na kadhalika. Lakini pia kuakuwa na bandage, mkasi mdogo, surgical blade, pin, nk. Mbali ya vifaa hivyo vidogo dogo pia kunakuwa na dawa Kama za kuua wadudu kwenye jeraha( metylated spirit), dawa za kuzuia kuharisha hasa unapokuwa safarini( loperamide), dawa za kuzuia maumivu kama panadol na ibuprofen, dawa za kuzua allegy na miwasho ya ngozi, dawa ya kutibu mafua, silverex cream ambayo husaidia kutibu majeraha ya moto, pia kunakuwa na dawa ya kuondoa maumivu ya misuli( volin gel, volterin gel, fastum gel etc) , kunakuwa na tochi ndogo kwaajiri ya kufanyia uchunguzi kwa maeneo Kama mdomoni, nk. Vipo vituvingi sana lakini nimejaribu...
Read more

JE, NI KWELI MATANGO NI DAWA?

Image
MATANGO si matunda mageni katika jamii ya Watanzania kwani hulimwa katika mikoa mbalimbali na mengine kuagizwa kutoka nchi za nje, hivyo kufanya upatikanaji wake uwe mzuri katika masoko ya ndani. Kihistoria, asili ya matango ni bara la Asia, hasa nchini India. Na matango yalianza kulimwa huko Asia zaidi ya miaka 3000 na baadae zao hilo kusambaa na kupokowa vizuri na nchi za magharibi hasa Ufaransa katika karne ya tisa. Baadae Uingereza na Marekani walianza kulima zao hilo katika karne ya 14 na 16. Matango yana uwezo wa kutibu magonjwa mbalimbali na kwa njia rahisi isiyokuwa na madhara kwa mtumiaji, pia matibabu yake ni rahisi yenye kumuwezesha kila mwanajamii kumudu gharama, kwani yamekuwa yakiuzwa kwa kwa bei nafuu sana. Baadhi ya madini yanayopatikana katika matango ni Calcium, Phosphorus, Potassium, Zink, Vitamin B, C na E. Madini haya ni muhimu sana katika mwili wa binadamu na yanapopungua au kukosekana mwilini husababisha magonjwa mbalimbali kama magonjwa ya moyo...
Read more